De tentoonstelling "Wat zou jij doen?", die t/m 30-12-2020 te bezoeken is, wordt in twee talen gepresenteerd. Het gaat over de effecten van de NS-tirannie op het dagelijks leven van de mensen langs de Duits-Nederlandse grens.
Een accommodatie zoeken
Super, er zijn {{ resultCount }} resultaten gevonden!
Sorry, we hebben geen resultaten gevonden!
De tentoonstelling "Wat zou jij doen?", die t/m 30-12-2020 te bezoeken is, wordt in twee talen gepresenteerd. Het gaat over de effecten van de NS-tirannie op het dagelijks leven van de mensen langs de Duits-Nederlandse grens.
Wat zou jij doen?
Stel je voor: je bent nog kind en je speelt met je vriendje of vriendinnetje lekker buiten. Bomen klimmen, slootjespringen en kikkervisjes vangen. Niemand stelt je vragen waarom jouw vriendje of vriendinnetje een andere taal spreekt en zelf vind je het niet meer dan normaal dat er tweetalig gesproken wordt. Jouw vriendje of vriendinnetje snapt immers precies wat jij bedoelt, en andersom. De ene keer spelen jullie in Duitsland, den andere keer in Nederland, want je woont immers aan de grens. Dan breekt de oorlog uit en is alles anders….
Stel je voor: je bent tiener en smoorverliefd op de jongen of meisje aan de andere kant van de grens. De grens is niet fysiek te zien. Alleen aan de verschillende talen is te merken dat hij/zij niet dezelfde nationaliteit heeft als jij. Jullie zien elkaar zo vaak mogelijk, na schooltijd, in de weekenden en geniet in volle teugen van de vlinders in je buik die maar niet stoppen met fladderen. Je grootste wens is dat dit gevoel nooit meer overgaat. Na een aantal jaren besluiten jullie te trouwen en zijn dolgelukkig, vooral na de geboorte van jullie eerste kind. Dan breekt de oorlog uit en is alles anders….
Stel je voor: je bent volwassen en hebt een eigen onderneminkje. Zaken doe je o.a. met bedrijven aan de andere kant van de grens. Na een goeie deal sluiten jullie het af met Schnaps en stroopwafels en je gaat naar huis met een goed gevoel. Jij leert veel van je landsburen en zij van jou. De samenwerking is geweldig en jouw bedrijf floreert. Dan breekt de oorlog uit en is alles anders….
Stel je voor: je bent al wat ouder. Werken hoef je niet meer en je geniet van de vele vrije tijd die je kunt besteden met je familie, vrienden en kennissen. Het liefste ga je met je beste vriend(in) op pad. Wandelen en fietsen behoren tot jullie beider hobby’s. Jullie vriendschap is zeker al 50 jaar heel hecht en je zou niet meer weten hoe het zonder hem/haar zou zijn. Dan breekt de oorlog uit en is alles anders….
De oorlog zorgt ervoor dat de grens, die eigenlijk fysiek niet bestond, ineens 3 meter hoog aanwezig is. Kinderen kunnen niet meer spelen met hun vriendjes en vriendinnetjes aan de andere kant van de grens. Tieners raken hun lief kwijt. Ondernemers nemen gedwongen afscheid van hun zakenpartners en de senioren blijven met een gebroken hart achter de geraniums achter. Waarom? Waarom moet je ineens je naasten gaan haten, verraden of zelfs doden?
Alle jonge mannen vanaf 18 jaar opgeroepen zich te melden zodat ze ‘belangrijk werk’ kunnen gaan doen. Wat ze moeten gaan doen, weten ze niet. De meesten gaan, maar een aantal duiken onder. Ze zitten verstopt in de bossen, in kelders, kledingkasten en kruipruimten op zolders of kelders en doen er alles aan om niet gepakt te worden. De bewoners die hen helpen lopen veel risico hiermee en moeten heel erg oppassen voor passanten, soldaten, maar ook voor familie, vrienden en de buren. Ook zij mogen het niet weten, want niemand is meer te vertrouwen.
Er komt een nieuwe Wet waarin staat dat Joden geen burgerrechten meer hebben en niet-Joden niet meer mogen omgaan met Joden. “Maar mijn beste vriend(in)/buurman/zakenpartner/vrouw/man is jood…. Moet ik nu afscheid nemen? Wat moet ik doen? Wat gebeurt er met mij als ik toch met degene blijf omgaan?” Je staat ineens voor lastige keuzes. Een paar dagen later vraag je je af waar dat joodse gezin van de hoek heen is gegaan.
Wat moet je doen als je moet gaan handelen naar andermans idealen? Wat moet je doen als iemand die kent deze idealen wel volgt en jij het geheel anders ziet? Kun je nog omgaan met iemand die met deze ideologie leeft en deze ook uitdraagt naar anderen? Kun je ertegen als deze bekende ineens meedoet als ze de joodse buren uit hun huis halen? Ga je ertegen in?
Deze keuzes waren in die tijd bijna onmenselijk. Volg je ze niet, ben je een verrader en moet je weg. Heb je de verkeerde nationaliteit, ben je ‘vies’ en moet je weg. Probeer je je medemens te helpen door deze stiekem bij jou te verstoppen, ben je slecht en moet je weg. Zo zijn er tal van voorbeelden van de denkwijze in die tijd.
De oorlogsjaren zijn hard en meedogenloos en iedereen probeert er het beste van te maken. Vragen komen naar voren als: “Kan ik hem/haar nog wel vertrouwen?” “Waar gaat hij/zij naar toe?” “Met wie staat hij/zij te praten?” “Waarom mag ik niet meer naar hem/haar toe?” Mensen proberen te overleven en sommigen helpen ook anderen om te overleven. Altijd op je hoede zijn en veel achteromkijken als je ergens heen gaat. Kinderen zijn vaak in een klap volwassen. Het leven is troosteloos geworden… een strijd voor het bestaan.
Na de oorlogsjaren moet de vrede ervoor zorgen dat buren elkaar weer gedag kunnen zeggen, dat kinderen weer met elkaar kunnen spelen, dat andere nationaliteiten weer welkom zijn. Op papier klinkt het leuk, in de praktijk was het anders. Men keek nog steeds argwanend naar de buren, kinderen mochten alleen in de straat spelen en men accepteerde een andere nationaliteit nog niet. De wonden waren vele jaren na de oorlog nog rauw en pijnlijk. Ondanks dat de grens er niet meer was, bestond hij nog wel in het hoofd van velen. Er zijn veel mensen die nooit meer een voet over de landsgrens hebben gezet, of nog contact hebben gehad met de vrienden, kennissen of liefjes aan de andere kant van de grens. De keuzes waren te hard, het leven was in die paar jaren volledig op de kop gezet om nog terug te gaan naar voor die tijd.
Tegenwoordig probeert men er alles aan te doen om die tijd nooit meer terug te laten komen. Vooral de oude generatie die die tijd heeft meegemaakt is er bang voor. De kinderen van die generatie zijn dat ook omdat zij met de vaak gruwelijke verhalen van hun ouders zijn opgegroeid. De kleinkinderen krijgen slechts nog flarden mee. Aan hen de vraag:
“Wat zou jij doen….?”