HAR015 - Paal met schietgaten

Grenspaal nr.165

Al meer dan tweehonderd jaar staat op de Schwartenberg bij Lindloh grenspaal 165 om een grens te markeren die pas 250 jaar  geleden werd getrokken en vandaag de dag amper nog een rol speelt. Nog tot het eind van de middeleeuwen waren de hoge venen aan beide kanten van wat nu de landsgrens is een ruig gebied. Het waren ‘woeste gronden’, ongeschikt geacht voor bewoning. Pas toen er meer mensen in het veen gingen wonen, kwamen de eerste grensconflicten. In 1764 tekenden de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en het prinsbisdom Münster een contract over het verloop van de grens. Men sprak af dat er dertien grensstenen moesten komen op de plekken waar de verder kaarsrechte grens een knik maakte. Deze dertien stenen hadden een brede kop met aan Nederlandse kant de letters RBF (Respublica Coniunctarum Provinciarum sive Belgica Foederata) en aan Münsterse kant de letters EPM (Episcopatus Monasteriensis). Door het grenstractaat van Meppen werd in 1824 het aantal stenen gewijzigd, maar ook de nummering en het opschrift ondergingen een wijziging: Hamerkop nr. 4 werd nr. 165. Aan Duitse kant werd de „H“ voor Hannover toegevoegd, aan de andere kant kwam er een „N“ voor Nederland bij.
Hier bij de Schwartenberg kwam het grensverkeer goed op gang. Ook smokkelaars maakten graag gebruik van deze route door het Bourtanger Moor. Toch hebben de kogelgaten op de grenssteen 165 niets uitstaande met de jacht op smokkelaars of gewelddadige grensconflicten. De douanebeambten verveelden zich hier in dit afgelegen oord en om de tijd te doden deden ze schietoefeningen – met de grenssteen als doelwit.