TWI034 - Peelker Schuftbude

Feenker Hütte      

Wat is een Peelker precies? Het woord is afgeleid van de term "peel" en staat voor een turfwinningsgebied, het werkgebied van de veenarbeiders.
Griendtsveen was destijds het Nederlandse hoofdkantoor van de grootste turfstrooierij van Europa, gelegen ten zuiden van Eindhoven in Noord-Brabant/Limburg. Het bedrijf was in 1901 samen met twee andere turfstrooi fabrieken - Voerhoefen en van der Vecht/Berends - begonnen met industriële turfwinning. Zij richtten de turfbedrijven Anneveen en Johannaveen op, genoemd naar de vrouwen van de bedrijfseigenaren. De bouw van arbeiderswoningen begon meteen rond de Nederlandse turffabrieken.
Van 1900 tot 1905 bouwde het bedrijf Griendtsveen alleen al 20 enorme fabrieksflats. De meeste daarvan boden onderdak aan Nederlandse veenarbeidersgezinnen die uit de Peel kwamen. Er waren ook grensarbeiders uit de aangrenzende regio. Zij werkten doordeweeks op het veen en noemden het de "Peel". Ze woonden in eenvoudige onderkomens, de zogenaamde "Keeten". In het weekend liepen ze op klompen door het veen naar huis, zodat de inwoners van Schöninghsdorf Zuid "Peelker" werden genoemd.
In 1904 werkten er al 600-700 mensen in de turffabriek en in 1905 was het aantal arbeiders zelfs meer dan 900. Zij werden ondergebracht in witte Griendtsveenwerkhuizen, waarvan er vandaag de dag nog enkele bewaard zijn gebleven. In 1907 werd er een protestantse kerk gebouwd, samen met een school en onderwijzerswoningen.


In de jaren 1920 runden de fabrieksdirecteur en zijn vrouw hun eigen "winkeltje op de hoek" in hun eigen huis. Deze voorzag de Peelkers van zelfgebakken brood en andere dagelijkse benodigdheden. Zelfs in de winter was alles hier verkrijgbaar. In deze tijd waren de veenarbeiders werkloos en konden ze bij haar "aanschrijven" - de openstaande schulden werden dan verrekend met hun loon in de zomer 

Uittreksels uit: 125 Jahre Schöninghsdorf, Festausschuss 2001