TWI033 - Leben der Peelker

Het leven van de Peelker 

Aan het begin van de 19e eeuw vestigden Nederlandse bedrijven zich in het gebied Schöninghsdorf voor industriële turfwinning. Hiertoe behoorden de turfbedrijven Annaveen en Johannaveen, genoemd naar de echtgenotes van de bedrijfseigenaren. In 1927 nam Heseper Torfwerke (voorloper van Klasmann Deilmann GmbH) de fabrieken van Annaveen en later Johannaveen over. Als gevolg hiervan werden in 1931 de eerste vier twee-onder-een-kapwoningen gebouwd als bedrijfsflats aan het zuid-noordkanaal.
 
Na de Tweede Wereldoorlog begon de turfindustrie weer te groeien. De zwarte turf werd met het eigen smalspoor naar de turfkrachtcentrale in Rühle vervoerd en elektrisch aangedreven turfgravers haalden de zwarte turf "in der Peel" eruit. Tot de sluiting van de krachtcentrale in 1974 was het gebruik van de zwarte turf als brandstof een garantie voor positieve ontwikkeling in de regio, net als de groeiende markt voor witte turf als tuinsubstraat.
 
De turfindustrie leidde tot steeds meer woonwijken voor de arbeiders. Het "Annaveen Estate" aan de zuidelijke grens van Schöninghsdorf werd al in 1931 gebouwd en in 1969 uitgebreid in het zuidelijke deel van Schöninghsdorf. In de loop van de tijd ontwikkelden de boerderijen van de boerenkolonie zich tot aantrekkelijke woonwijken, zodat uit het landgoed Schoeningh en het provinciale veen het dorp Schoeningsdorf met de arbeidersnederzetting Schoeningsdorf Süd ontstond.
 
De veenarbeiders ontmoetten elkaar voor voetbalwedstrijden op zondag. De sportclub DJK werd in 1924 door de dorpsonderwijzer Holtmann als voetbalclub opgericht en bood afwisseling van het harde werken. Op zondag na de eredienst in de kerk kwam vooral de dorpsjeugd samen op het nabijgelegen voetbalveld.
 
's Avonds was er gelegenheid om te dansen in het Esders café of op de "DANZ UP DE DAALE" - in de hal van de boerderij als de boer zelf op pad was. Deze dansen werden 's ochtends georganiseerd tijdens de hoogmis voor de kerk. Er werd voor muziek gezorgd, want sommigen bespeelden de "Trecksack" (knopaccordeon) of de Düwelsgeige - een stok met blikjes of belletjes aan het uiteinde. Alleen zondagmiddagen boden tijd en gelegenheid voor deze sociale genoegens.
 
Heden ten dage breidt het dorp zich uit door nieuwe woonwijken en veranderingen in de turfindustrie. De huidige woongebouwen hebben niets meer te maken met de arme woningen uit de beginjaren van de veenkolonie of de huizen van de veenarbeiders. (Bron: 125 jaar Schöninghsdorf, feestcomité 2001).