HAR019 - Oorlogsgraven Wesuwe

In een parkachtig landschap is een gedenkplek ingericht voor hen die de dood vonden in de Emslandkampen. Het waren krijgsgevangenen uit diverse landen die in deze kampen waren bezweken aan ziekte en ondervoeding. In het Emsland en de naburige Grafschaft Bentheim waren in totaal vijftien van dit soort Emslandkampen. Ze waren gebouwd door de nationaalsocialisten en deden dienst als straf- en krijgsgevangenenkamp. Te midden van de grafstenen staat een ruiterstandbeeld. Op deze plek zijn 98 graven van Russische soldaten van wie de naam bekend is, en er liggen nog eens 2.000 tot 4.000 krijgsgevangenen in drie massagraven. Van slechts 332 van hen zijn de namen bekend. De Duitse justitie liet kamp VIII in Wesuwe bouwen om het systeem van de Emslandse strafkampen uit te breiden van zeven naar vijftien kampen en zo meer gevangenen te kunnen inzetten voor de veenontginning. Het kamp was bedoeld voor 1.000 strafgevangenen en werd in juni 1938 voltooid. In september 1938 werden acht barakken gesloopt en in Zweibrücken (Pfalz) weer opgebouwd. Daar werden dwangarbeiders ingezet voor het werken aan de „Westwall“, de verdedigingslinie van Kleef tot aan Zwitserland. In mei 1929 was kamp Wesuwe weliswaar weer opgebouwd maar tot de zomer verbleven er geen gevangenen. Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in 1939 kwam het kamp in handen van het oppercommando van de Wehrmacht. Als filiaal van Mannschaftsstammlager VI B Neu Versen werd het een kamp voor krijgsgevangenen. In 1939/40 waren slechts enkele krijgsgevangenen ondergebracht in Wesuwe. Pas na de aanvankelijke successen van de Duitse aanval op de Sovjet-Unie steeg het aantal krijgsgevangenen. In september 1941 waren hier 2.100 Russische krijgsgevangen geïnterneerd. Het harde werk in het veen, de landbouw en de industrie eiste zijn tol, zeker in combinatie met de slechte leefomstandigheden en het gebrek aan voedsel. Tallozen stierven. De kampleiding deelde keiharde straffen uit. Vanwege de nationaalsocialistische rassenideologie moesten vooral Russische krijgsgevangenen het ontgelden.
 
Bron:
Stiftung Gedenkstätte Esterwegen; Bernd Faulenbach und Andrea Kaltofen (2019): Hölle im Moor: Die Emslandlager 1933-1945, 3e oplage
 
Nadere informatie over de oorlogsgraven en de kampen vindt u bij Gedenkstätte Esterwegen (www.gedenkstaette-esterwegen.de.).